Miażdżyca jest niebezpieczną chorobą, która niewłaściwie leczona może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do udaru mózgu. Choć choroba ta jest bardzo powszechna w naszym społeczeństwie – jej rozumienie, objawy, przyczyny i skutki nie zawsze są w pełni zrozumiane. Poniższy artykuł stanowi przegląd tego, co powinniśmy wiedzieć na temat miażdżycy, jej wpływu na nasze zdrowie i tego, jak możemy się przed nią ochronić.

Co to jest miażdżyca?

Miażdżyca jest chorobą układu sercowo-naczyniowego, charakteryzującą się tworzeniem się i odkładaniem blaszek miażdżycowych wewnątrz ścian naczyń tętniczych. Te złożone z kolagenu, lipidów oraz wapnia struktury z czasem zaczynają zmniejszać przepustowość przepływu krwi, a zbyt późna diagnoza lub niestosowanie się do zaleceń lekarza może doprowadzić do całkowitego zablokowania światła naczynia krwionośnego, co z kolei prowadzi do niedokrwienia poszczególnych narządów.

Przyczyny miażdżycy

Zrozumienie przyczyn miażdżycy jest kluczowe dla jej zapobiegania i leczenia. Bezpośrednią przyczyną jest uszkodzenie wewnętrznej ściany naczyń tętniczych, w których następnie tworzy się proces zapalny, prowadzący do tworzenia się warstwy tłuszczowej. Źródła tej początkowo bezobjawowej choroby możemy doszukiwać się w niezdrowym stylu życia. Nieprawidłowa dieta, bogata w kwasy tłuszczowe, które podnoszą poziom cholesterolu, siedzący tryb życia, nadwaga, otyłość oraz używki takie jak papierosy czy alkohol to główne czynniki ryzyka.

Objawy i skutki miażdżycy

Miażdżyca jest chorobą, która przez długi czas może nie dawać żadnych wyraźnych objawów. Często diagnozowana jest przypadkowo lub gdy zaczynają pojawiać się powikłania. Do takich zalicza się ból nóg, mrowienie, drętwienie, zaburzenia czucia, nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, a także – najpoważniejszy z nich – udar mózgu. Objawy takie jak zawroty głowy, zaburzenia widzenia i pamięci, czy chwilowe omdlenia mogą sygnalizować zmniejszenie przepływu krwi w tętnicach szyjnych, co jest ostrzeżeniem przed udarem mózgu.

Zapobieganie i leczenie miażdżycy

Odpowiedni sposób leczenia miażdżycy uzależniony jest od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta, ogólny stan zdrowia, stopień zaawansowania choroby oraz obecność innych schorzeń. W terapii miażdzycowej wprowadza się zmiany w stylu życia, odpowiednie leki a w ostateczności zabiegi chirurgiczne.

Najpopularniejsze metody w leczeniu miażdżycy:

1. Zmiany w stylu życia – to pierwszy i kluczowy krok w leczeniu miażdżycy. Zawiera:
   • Zdrowe odżywianie czyli wprowadzenie diety niskotłuszczowej, bogatej w owoce, warzywa, białka roślinne i pełnoziarniste produkty.
   • Regularne ćwiczenia – aktywność fizyczna pomaga kontrolować ciśnienie krwi, poziom cholesterolu i cukru we krwi oraz utrzymanie zdrowej masy ciała.
   • Rzucenie palenia – palenie tytoniu uszkadza naczynia krwionośne i może przyspieszać rozwój miażdżycy.
   • Utrzymanie optymalnej masy ciała – nadwaga i otyłość mogą zwiększać ryzyko miażdżycy.
   • Kontrola stresu – stres może przyczynić się do zwiększenia ryzyka chorób serca.
2. Leki – istnieje wiele różnych leków, które mogą pomóc w leczeniu miażdżycy. Obejmują one:
   • Statyny, które obniżają poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu) we krwi.
   • Leki przeciwpłytkowe, które zmniejszają ryzyko zakrzepów.
   • Leki na nadciśnienie, które pomagają kontrolować ciśnienie krwi.
   • Leki przeciwcukrzycowe, które kontrolują poziom cukru we krwi.
3. Zabiegi i operacje – w niektórych przypadkach, kiedy zmiany stylu życia i leki nie wystarczają, lekarz może zasugerować zabiegi lub operacje, takie jak:
   • Angioplastyka – zabieg, podczas którego cienki katheter jest wprowadzany do zwężonej tętnicy, po czym jest tam rozwijany balonik, aby poszerzyć tętnicę i umożliwić lepszy przepływ krwi.
   • Bypass – operacja, podczas której lekarz tworzy nową drogę omijającą zwężoną tętnicę, aby poprawić przepływ krwi.
   • Endarterektomia – operacja usunięcia osadu cholesterolowego z tętnic.

Bibliografia:

• A. Beręsewicz, A. Skierczyńska, Miażdżyca – choroba całego życia i całej populacji krajów cywilizacji zachodniej
• J. Tatoń, Miażdżyca zapobieganie w praktyce lekarskiej