Udar mózgu to poważne schorzenie, które może prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu. Mimo powszechności tego zjawiska wciąż krąży wiele mitów i nieporozumień wokół tego tematu. W poniższym artykule spróbujemy rozprawić się z niektórymi z nich i przybliżyć aktualne stanowisko medycyny na ten temat.
Co to jest udar mózgu?
Istnieją dwa rodzaje udaru mózgu: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny ma miejsce gdy krew przestaje docierać do mózgu w wyniku niedrożności naczynia, natomiast udar krwotoczny występuje kiedy dochodzi do pęknięcia naczynia krwionośnego w mózgu. W obu przypadkach chory musi jak najszybciej trafić na oddział udarowy i jak najszybciej powinno zostać wdrożone leczenie. Im szybciej pacjent zostanie jemu poddany, tym większa szansa na uniknięcie trwałych uszkodzeń mózgu.
Dlaczego komórki mózgu obumierają?
Kluczowym czynnikiem jest tlen. Komórki naszego mózgu potrzebują tlenu dostarczanego przez krew, aby prawidłowo funkcjonować. Jeśli przepływ krwi zostaje zakłócony, komórki zaczynają obumierać. Proces ten zaczyna się już po kilku sekundach od niedotlenienia i prowadzi do poważnych konsekwencji dla zdrowia pacjenta.
Czy istnieje sposób na powstrzymanie procesu obumierania mózgu?
Mimo że pewne komórki zaczynają umierać już kilka sekund po niedotlenieniu, nie wszystko jest stracone. W ciągu kilku godzin po udarze, stosując odpowiednie metody leczenia (TPA, tromboliza, trombektomia mechaniczna i inne), można powstrzymać dalsze uszkodzenie mózgu. Kluczem jest szybka interwencja medyczna.
Jakie są aktualne metody leczenia?
Pierwszym krokiem w leczeniu udaru jest udrożnienie naczyń krwionośnych. Tromboliza i trombektomia mechaniczna to metody stosowane w celu usunięcia skrzeplin zakłócających przepływ krwi. Bardzo skuteczne jest także TPA, jednak musi zostać wdrożone w ciągu 4 godzin od wystąpienia pierwszych objawów udaru mózgu.
Czy uszkodzenia mózgu są odwracalne?
Niestety, komórki, które obumarły w wyniku udaru, nie są w stanie się zregenerować. Jednakże leczenie może uratować inne komórki, które są nadal narażone na ryzyko uszkodzenia. O ile do śmierci pierwszych komórek dochodzi już po kilku sekundach, a w przypadku ostrego udaru mózgu tempo ich wyniszczenia wynosi około 120 milionów neuronów na godzinę, to czas całkowitego obumarcia mózgu wynosi około 5-6 godzin, a czasem nawet dłużej. Dlatego tak ważna jest błyskawiczna interwencja medyczna, aby ograniczyć straty i dzięki temu utrzymać pacjenta w jak najlepszej sprawności.
Czy udar mózgu dotyka jedynie starszych ludzi?
Kolejnym mitem jest ten dotyczący tego, że udar dotyka jedynie osób starszych. Choć osoby po 65. roku życia są na niego narażeni najbardziej, istnieje wiele przypadków udaru mózgu występującego także u młodszych osób. Media wiele pisały o przypadki udaru mózgu wśród znanych osób takich jak Tomasz Lis czy Jacek Rozenek, którzy przebyli udary mózgu będąc w wieku średnim.
Czy pacjent po udarze powinien tylko odpoczywać?
Jest to kolejny mit. Oczywiście, odpoczynek jest ważny, ale kluczową rolę odgrywa intensywna rehabilitacja, która powinna rozpocząć się już w pierwszej dobie po udarze. Przez stymulowanie porażonych mięśni, pacjenci mogą odzyskać pewne funkcje i poprawić swoją jakość życia.
Udar mózgu jest poważnym stanem medycznym, ale z odpowiednią wiedzą i interwencją można znacząco zmniejszyć ryzyko trwałego uszkodzenia mózgu. Kluczem jest szybka reakcja, odpowiednie leczenie i intensywna rehabilitacja.
Bibliografia:
- K. Rożnowska, “Udar mózgu“
- P. Laidler, “Rehabilitacja po udarze mózgu. Zasady i strategia“
