Udar mózgu to bardzo poważny stan które, może prowadzić do poważnej niepełnosprawności a w skrajnych sytuacjach nawet śmierci. Jednym z najczęstszych rodzajów udaru jest udar niedokrwienny, do którego dochodzi kiedy tętnica dostarczająca krew do mózgu jest zablokowana przez skrzep krwi prowadząc do niedokrwienia mózgu. Na szczęście postęp w medycynie przyniósł skuteczne metody leczenia takie jak tkankowy aktywator plazminogenu (TPA) aby zminimalizować skutki udaru.

Tkankowy aktywator plazminogenu (TPA) – cichy bohater ratujący życie

TPA jest białkiem, które naturalnie występuje w organizmie, produkowanym przez komórki wyścielające naczynia krwionośne. Jego funkcją jest aktywowanie przemiany plazminogenu do plazminy, enzymu zdolnego do rozpuszczania skrzepów krwi wewnątrz naczyń krwionośnych. Poprzez zastosowanie technik inżynierii genetycznej, TPA może być reprodukowany i wykorzystywany jako składnik leku w leczeniu udaru niedokrwiennego. Lek ten jest dostępny w Polsce od 2003 roku.

Właściwe zastosowanie TPA to wyścig z czasem

Podanie leku zawierającego TPA umożliwia rozpuszczenie skrzeplin i przywrócenie przepływu krwi, co skutkuje rozwiązaniem problemu zatoru – materiału, który blokuje przepływ krwi. Jednak skuteczność leczenia TPA zależy od szybkości: najlepiej jest podać lek w ciągu 3 do 4,5 godziny od wystąpienia pierwszych objawów udaru, a zdecydowanie nie później niż 6 godzin po wystąpieniu objawów.

Podanie TPA nie jest możliwe w każdym przypadku. Istnieją określone przeciwwskazania, takie jak niedawno przebyty zawał serca, zbyt wysoki poziom glukozy, stosowanie leków przeciwzakrzepowych, ciąża lub pierwszy tydzień po porodzie, oporne leczenie na nadciśnienie tętnicze, zaawansowana choroba wątroby, infekcyjne zapalenie wsierdzia, aktywne owrzodzenie trawienne i długotrwała lub urazowa reanimacja.

Monitorowanie pacjenta po podaniu TPA

Po podaniu leku zawierającego TPA, pacjent musi pozostawać pod stałą opieką medyczną, a jego stan neurologiczny oraz parametry życiowe muszą być regularnie monitorowane. Niezbędne jest także regularne sprawdzanie poziomu fibrynogenu (co 4-6 godzin) ze względu na możliwość powikłań krwotocznych. W przypadku spadku poziomu fibrynogenu poniżej 150 mg/dl, dawkę TPA zwykle się zmniejsza.

TPA jest skutecznym narzędziem w walce z udarem niedokrwiennym mózgu. Jego zdolność do rozpuszczania skrzeplin krwi, które blokują przepływ krwi do mózgu, może znacznie zmniejszyć skutki udaru – pod warunkiem, że jest podawany jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów.

Bibliografia:

• Leczenie trombolityczne przy użyciu rekombinowanego tkankowego aktywatora
  plazminogenu (r-tPA), stanowisko Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej
• https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/urazy-i-stany-nagle,udar-mozgu,artykul,1578700.html
• D. Gąsecki, G. Kozera, M. Świerkocka-Miastkowska, W.M. Nyka (red), Aktualności w leczeniu ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu
• https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/tromboliza-wskazania-przeciwwskazania-powiklania-aa-tpUT-37C1-4EAJ.html