Udar mózgu jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Wyróżnia się dwa rodzaje udarów mózgu – niedokrwienny i krwotoczny. Pomimo podobnych skutków dla pacjenta, różnią się one przyczyną powstawania. W tym artykule skupimy się na udarze krwotocznym, aby wyjaśnić czym jest, jak go rozpoznać, jakie są objawy i jak wygląda jego leczenie oraz rokowania pacjenta.

Czym jest udar krwotoczny?

Udar krwotoczny, inaczej nazywany krwotokiem śródmózgowym, występuje, gdy jedno z naczyń mózgowych pęka, a krew przedostaje się do miąższu mózgu. W rezultacie, krew nie dostaje się do obszarów, które miała zaopatrywać, prowadząc do miejscowego niedokrwienia. Często mówi się wtedy potocznie o wylewie krwi do mózgu.

Istnieją dwa główne rodzaje krwotoków mózgu: krwotok śródmózgowy, który najczęściej jest wynikiem długotrwałego nadciśnienia, oraz krwotok podpajęczynówkowy, który jest wynikiem pęknięcia tętniaka w mózgu. Udar krwotoczny stanowi około 15% wszystkich udarów mózgu.

Objawy udaru krwotocznego

Objawy udaru krwotocznego są zwykle wyraźne i postępują bardzo gwałtownie. Wraz z powiększaniem się obszaru krwotoku, objawy nasilają się i dochodzi do stopniowego uszkodzenia mózgu. Do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych objawów należą połowicze niedowłady kończyn lub twarzy, afazja, zaburzenia widzenia (w tym podwójne widzenie lub niedowidzenie połowicze) oraz zaburzenia równowagi i czucia. Zazwyczaj towarzyszy temu także intensywny ból głowy, nudności oraz wymioty. W niektórych przypadkach może również dojść do utraty świadomości lub śpiączki.

Diagnoza i leczenie udaru krwotocznego

W przypadku wystąpienia objawów udaru mózgu kluczowa jest szybka hospitalizacja chorego. Diagnoza udaru krwotocznego ustalana jest na podstawie tomografii komputerowej głowy bez kontrastu, gdzie zauważalna jest od razu świeża krew w miąższu mózgu. Dodatkowo przeprowadza się angiotomografię komputerową z dożylnym podaniem kontrastu, aby zlokalizować miejsce uszkodzenia naczynia. W niektórych przypadkach może być także przeprowadzone nakłucie lędźwiowe i pobranie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leczenie udaru krwotocznego skupia się na ustabilizowania ciśnienia tętniczego oraz leczeniu zaburzeń krzepnięcia krwi. W wielu przypadkach konieczny jest zabieg chirurgiczny, mający na celu usunięcie uszkodzonego naczynia.

Rokowania chorego po udarze krwotocznym

Udar krwotoczny jest bardzo poważnym zdarzeniem, które prowadzi do uszkodzenia mózgu i jego komórek. Niestety, w przypadku udaru krwotocznego rokowania nie są optymistyczne – około 30-50% pacjentów umiera w ciągu pierwszego miesiąca po udarze, a połowa z nich w ciągu pierwszych 2 dni. Tylko około 20% osób po udarze krwotocznym jest w stanie samodzielnie funkcjonować po 6 miesiącach, wymagając intensywnej rehabilitacji i opieki, aby odzyskać sprawność.

Bibliografia

• Krystyna Rożnowska, Udar mózgu: przyczyny, objawy, leczenie, tryb życia, PZWL, Warszawa 2006
• Raport Instytutu Ochrony Zdrowia Udar mózgu – rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie, Warszawa 2016